Yıl: 2015 Cilt: 50 Sayı: 1 Sayfa: 92-109
DEMOKRATİK ÜLKELERDE HÜKÜMET SİSTEMLERİ
HAMİT EMRAH BERİŞ
Demokratik ülkelerde genellikle üç farklı hükümet sisteminin uygulandığı görülmektedir. Ülkelerin siyasal, tarihsel ve ekonomik geçmişleri, zaman içinde, belirli bir hükümet sistemini tercih etmelerini beraberinde getirmiştir. Bu bakımdan, her hükümet sisteminin kendi içinde bir tarihselliği olduğu söylenebilir. Türkiye ise belirli dönemlerde kopuşlar olmasına rağmen 1876’dan itibaren parlamenter sistemle yönetilmektedir. Buna karşılık, Türkiye’de son dönemde siyasal gündemin en önemli tartışma başlıklarından biri parlamenter sistemden başkanlık sistemine geçiş oluşturmaktadır. Başkanlık sistemine geçiş tartışmalarının temel ekseninde parlamenter sistemin uygulamada doğurduğu sorunlar yer almaktadır. Oysa her hükümet sisteminin kendi içinde olumlu ve olumsuz özellikler barındırdığı açıktır. Nitekim günümüzde, pek çok ülkede, hâlihazırda uygulanan hükümet sisteminin ürettiği sorunlara ilişkin çok sayıda tartışma sürmektedir. Ülkeler, tercih ettikleri sistemin uygulanması bakımından siyasal istikrar ve demokratik idealler arasında bir denge yakalamaya çalışmaktadır. Bu bağlamda, ülkede demokrasi kültürünün gelişmişlik düzeyi, uygulanan sistem içinde sorunların en aza indirilmesinin güvencesi olacaktır.
Anahtar Kelimeler (Keywords): Hükümet sistemi, parlamenter sistem, başkanlık sistemi, yarı başkanlık sistemi, demokratik idealler, siyasal istikrar
SYSTEMS OF GOVERNMENT IN DEMOCRATIC COUNTRIES
Today, it is observed that three forms of systems of government are implemented in democratic countries. States’ political, historical and economic experiences brought their decision to choose a particular type of systems of government. In this regard, it can be said that every government system has its own historical background. Despite the existence of ruptures in particular periods, Turkey has been governed by parliamentary system since 1876. Nevertheless, contemporarily transition from parliamentary system to presidential system constitutes political agenda in Turkey. Problems in implementation of parliamentary system are the basis of discussion on transition to presidential system. Whereas it is clear that every system of government has favorable or unfavorable features. As a matter of fact, today, discussions on problems that are caused by prevailing system of government continue in most of the states. States try to make balance between political stability and democratic ideals regarding the type of government they implemented. In this context, level of democratic cultural development in a state becomes the guarantee of decreasing problems within the implemented system. However, it can be stated that it is difficult to find a system that meets every needs in all dimensions.
Anahtar Kelimeler (Keywords): System of government, parliamentary system, presidential system, semi presidential system, democratic ideals, political stability
Tam Metin 963
MAKALE ARAMA
